زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

حاکمان کافر (قرآن)





مؤمنان نباید کافران (و منافقان) را به جای خویش تکیه‌گاه و ولی خود انتخاب کنند؛ چراکه این عمل یک جرم و قانون‌شکنی آشکار و شرک به خداوند است و با توجه به قانون عدالت پروردگار موجب استحقاق مجازات شدیدی است.


۱ - حرمت پذیرش حکومت کافر



پذیرش حکومت کافر، از ناحیه مؤمنان حرام است:

•• «الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللّهِ قَالُواْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُواْ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً»؛ «منافقان همان‌ها هستند که پيوسته انتظار مى‌کشند و مراقب شما هستند؛ اگر فتح و پيروزى نصيب شما گردد، مى‌گويند: مگر ما با شما نبوديم؟ (پس ما نيز در افتخارات و غنايم شريکيم!) «و اگر بهره‌اى نصيب کافران گردد، به آنان مى‌گويند: مگر ما شما را به مبارزه و عدم تسلیم در برابر مؤمنان، تشویق نمى‌کرديم؟ (پس با شما شريک خواهيم بود!)» خداوند در روز رستاخيز، ميان شما داورى مى‌کند؛ و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلطى نداده است».

۱.۱ - بررسی تفسیری آیه



۱.۱.۱ - برخی صفات منافقان


این آیه و آیات بعد قسمتی دیگر از صفات منافقان و اندیشه‌های پریشان آنها را بازگو می‌کند، و می‌گوید: منافقان کسانی هستند که همیشه می‌خواهند از هر پیش‌آمدی به نفع خود بهره‌برداری کنند، اگر پیروزی نصیب شما شود فورا خود را در صف مؤمنان جا زده، می‌گویند آیا ما با شما نبودیم و آیا کمک‌های ارزنده ما مؤثر در غلبه و پیروزی شما نبود! بنابراین ما هم در تمام این موفقیت‌ها و نتائج معنوی و مادی آن شریک و سهیمیم.
(الذین یتربصون بکم فان کان لکم فتح من الله قالوا ا لم نکن معکم).
اما اگر بهره‌ای از این پیروزی نصیب دشمنان اسلام شود، فورا خود را به آنها نزدیک کرده، مراتب رضایتمندی خویش را به آنها اعلام می‌دارند و می‌گویند: این ما بودیم که شما را تشویق به مبارزه با مسلمانان و عدم تسلیم در برابر آنها کردیم؛ بنابراین ما هم در این پیروزی‌ها سهمی داریم! (و ان کان للکافرین نصیب قالوا ا لم نستحوذ علیکم و نمنعکم من المؤمنین).
به این ترتیب این دسته با فرصت‌طلبی مخصوص خود می‌خواهند در صورت پیروزی مؤمنان در افتخارات و حتی در غنائم آنان شرکت جویند و منتی هم بر آنها بگذارند، و در صورت پیروزی کفار خوشحال‌اند و با مصمم ساختن آنها در کفرشان و جاسوسی به نفع آنان، مقدمات این پیروزی را فراهم می‌سازند، گاهی رفیق قافله‌اند و گاهی شریک دزد و عمری را با این دو دوزه بازی کردن می‌گذرانند!.

۱.۱.۲ - قضاوت خداوند درباره منافقان


ولی قرآن سرانجام آنها را با یک جمله کوتاه بیان می‌کند و می‌گوید: بالاخره روزی فرا می‌رسد که پرده‌ها بالا می‌رود و نقاب از چهره زشت آنان برداشته می‌شود، آری در روز قیامت خداوند در میان شما قضاوت می‌کند. (فالله یحکم بینکم یوم القیامة)
و برای اینکه مؤمنان واقعی مرعوب آنان نشوند در پایان آیه اضافه می‌کند: هیچ‌گاه خداوند راهی برای پیروزی و تسلط کافران بر مسلمانان قرار نداده است. (و لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلا).

۱.۱.۳ - عدم پیروزی کفار


آیا هدف از این جمله تنها عدم پیروزی کفار از نظر منطق بر افراد با ایمان است و یا پیروزی‌های نظامی و مانند آن را شامل می‌شود!.
از آنجا که کلمه سبیل به اصطلاح از قبیل نکره در سیاق نفی است و معنی عموم را می‌رساند، از آیه استفاده می‌شود که کافران نه‌تنها از نظر منطق، بلکه از نظر نظامی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و خلاصه از هیچ نظر بر افراد با ایمان، چیره نخواهند شد.
و اگر پیروزی آنها را بر مسلمانان در میدان‌های مختلف با چشم خود می‌بینیم، به خاطر آن است که بسیاری از مسلمانان مؤمنان واقعی نیستند و راه و رسم ایمان و وظایف و مسئولیت‌ها و رسالت‌های خویش را به کلی فراموش کرده‌اند، نه خبری از اتحاد و اخوت اسلامی در میان آنان است و نه جهاد به معنی واقعی کلمه انجام می‌دهند، و نه علم و آگاهی لازم را که اسلام آن را از لحظه تولد تا لحظه مرگ بر همه لازم شمرده است دارند، و چون چنان‌اند طبعا چنین‌اند!

•• «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاء مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَن تَجْعَلُواْ لِلّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا»؛ «اى کسانى که ايمان آورده‌ايد! غير از مؤمنان، کافران را ولّى و تکيه‌گاه خود قرار ندهيد! آيا مى‌خواهيد (با اين عمل،) دليل آشکارى بر ضد خود در پيشگاه خدا قرار دهيد؟!».

۱.۲ - تفسیر آیه


در این آیه، نخست به مؤمنان هشدار داده می‌شود که کافران (و منافقان) را به جای مؤمنان تکیه‌گاه و ولی خود انتخاب نکنند؛ چراکه این عمل یک جرم و قانون‌شکنی آشکار و شرک به خداوند است و با توجه به قانون عدالت پروردگار موجب استحقاق مجازات شدیدی است؛ لذا به دنبال آن می‌فرماید: آیا می‌خواهید دلیل روشنی بر ضد خود در پیشگاه پروردگار درست کنید.

۲ - پانویس


 
۱. نساء/سوره۴، آیه۱۴۱.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۷۴ ۱۷۶، ذیل آیه.    
۳. نساء/سوره۴، آیه۱۴۴.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۸۰، ذیل آیه.    


۲.۱ - منبع



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حاکمان کافر».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.